88

Natuurlijk voel ik me triest vandaag. Niet alleen bracht ik gisteren een dag in volledige stilte door en werd zo terug gekatapulteerd naar mijn eenzame herfstmaanden hier in Kopenhagen, een stilte die overigens deze morgen werd verder gezet in de kamer van mijn lief, maar vandaag is het ook een jaar geleden dat een kleine samenleving in het Noorden kapot geschoten werd. Toen ik deze ochtend het collegegebouw van mijn lief verliet, ergens bij de oude omwalling in het Noord-Westen van de stad, leek de stad zich niets aan te trekken van de dagen die geweest waren, van die maanden zonder klank. De straten waren leeg, de fietsers hadden moeite om door de windvlagen heen recht te blijven. Enkel een obscuur thais restaurant had de Noorse vlaggen halfstok.

Mensen hebben katers, dacht ik, en ik wandelde verder, onder brandende julizon. Mijn lief had niets gezegd, en ik vloekte op Noordse eenzaamheid, een eigenschap die ik allicht nooit zal begrijpen. In mijn continentale logica is stilte tristesse, een persoonlijk verwerkingsmechanisme, een verbale pauze om de gedachten te doen fungeren. Stilte is een zoeken naar woorden. Maar hier is stilte het hoogste goed, hier wordt zelfs gezwegen wanneer gepraat wordt. Hij had niets te vertellen, dus vertelde ik maar over mijn langzame dagen, over de stilte die ik nooit zou begrijpen. Hij nam mijn hand, en omhelsde mij. Ik geloof niet dat hij kan begrijpen hoe zwaar de stilte op mij weegt. Ik, die in zijn ogen Zuid-Europees ben, heb de woorden nodig.

Het valt me bovendien nog steeds zo zwaar, die 22e dag in juli. Ik sliep vorig jaar niet gedurende een week, kon niet ophouden met huilen en dacht aan mijn Noordse vrienden. Sigrid en ik huilden samen aan de telefoon, veel meer kon niet gezegd. Er werd samen gezongen en hoewel de liederen vaak onderbroken werden door gejammer en rauwe mensenkreten, voelde ik de energie door de zalen gaan, door de livings van Noorwegen, doorheen de harten van de mensen die zwijgend snikten. Ook vandaag moet ik huilen, ook vandaag zing ik mee met strijdliederen, alleen, terwijl de zon mij zweten doet. Op dagen als vandaag, wanneer tristesse en warmte mij  doen knielen, lijkt de wereld op een merkwaardige manier nog meer transcendent dan ze al is in mijn gedachten.

Liedjesteksten lijken me meer aan te spreken dan gewoonlijk, ik herken me vandaag nog meer in de personages uit mijn boek, mijn appartement lijkt nog leger dan gewoonlijk. Ik fiets door de straten, en zie de mensen praten over het weer of over de waste of misschien over die dronken kus van gisteren. Maar laat mij vandaag de ondraaglijkheid ondergaan, laat mij zingen, laat mij, laat mij. Ik kan niet anders dan te denken aan Sigrid en Eirik, daar in Noorwegen, of aan mijn lief, hier niet zo ver vandaan. Ook hij zegt laat me, laat me, en ik begrijp zijn stilzwijgen nu al wat beter. Dat hij maar gauw mijn hand weer vastneemt, dat de wereld morgen weer mag draaien.

Aan de Jeugd (Til Ungdommen) – N.Grieg

Kringsatt av fiender, gå
inn i din tid!
Under en blodig storm –
vi deg til strid!

Kanskje du spør i angst,
udekket, åpen:
hva skal jeg kjempe med,
hva er mitt våpen?

Her er ditt vern mot vold,
her er ditt sverd:
troen på livet vårt,
menneskets verd.

For all vår fremtids skyld,
søk det og dyrk det,
dø om du må – men:
øk det og styrk det!

Stilt går granatenes
glidende bånd.
Stans deres drift mot død,
stans dem med ånd!

Krig er forakt for liv.
Fred er å skape.
Kast dine krefter inn:
døden skal tape!

Elsk – og berik med drøm –
alt stort som var!
Gå mot det ukjente,
fravrist det svar.

Ubygde kraftverker,
ukjente stjerner –
skap dem, med skånet livs
dristige hjerner!

Edelt er mennesket,
jorden er rik!
Finnes her nød og sult,
skyldes det svik.

Knus det! I livets navn
skal urett falle.
Solskinn og brød og ånd
eies av alle.

Da synker våpnene
maktesløs ned!
Skaper vi menneskeverd,
skaper vi fred.

Den som med høyre arm
bærer en byrde,
dyr og umistelig,
kan ikke myrde.

Dette er løftet vårt
fra bror til bror:
vi vil bli gode mot
menskenes jord.

Vi vil ta vare på
skjønnheten, varmen –
som om vi bar et barn
varsomt på armen!